Trudności ze snem
Problemy ze snem występują u osób w różnym wieku a ich przyczyny mogą być zarówno natury somatycznej, jak i psychicznej. Za nim jednak przyjrzymy się przykładowym, powyższym ich przyczynom, warto przypomnieć tu, iż zapotrzebowanie na sen jest kwestią indywidualną (osoby w tym samym wieku – mogą przejawiać różne jego zapotrzebowanie) i ulega naturalnie zmianie w ciągu życia człowieka (adekwatnie do wieku).
Zapotrzebowanie na sen u seniorów
U osób w podeszłym wieku, zapotrzebowanie na nocny sen spada. Dla wielu z nich wystarczającym okazuje się krótszy czas snu, niż dotychczas. Weiss (2006, s.10) podaje, iż dla 60-latka okazuje się być nim 6 godzin.
Dodatkowo zmianie ulega ilość wybudzeń podczas snu (więcej) i ich długość, czas trwania poszczególnych faz snu. Ponadto obserwuje się, iż: „w wieku podeszłym następuje przyśpieszenie fazy snu, tzn. preferowane jest wczesne chodzenie spać i wczesne wstawanie, wzrasta zapotrzebowanie na drzemki w ciągu dnia” (Wichniak A. (2015)).
Somatyczne przyczyny zaburzeń snu
Trudności ze snem mogą być spowodowane różnymi zaburzeniami snu – np. chrapaniem, bezdechem sennym, itd.. Diagnostyką takich somatycznych przyczyn zaburzeń snu zajmują się lekarze w Poradniach Leczenia Zaburzeń Snu.
Trudności ze snem w zaburzeniach i chorobach psychicznych
Różnego rodzaju trudności ze snem pojawiają się np. w:
– depresji (np. „wczesne budzenie się rano – 2 i więcej godzin przedwcześnie” (ICD 10, 2000, s.108));
– zaburzeniach lękowych (częste wybudzanie, koszmary);
– otępieniu (zmiana rytmu dobowego – os. śpią w dzień, wędrują w nocy).
Podjęcie leczenia (farmakoterapia, psychoterapii) zaburzeń i/lub chorób psychicznych (np. zab. lękowe, depresja), których cześć obrazu stanowią trudności ze snem (jeden z objawów), zazwyczaj skutkuje poprawą snu. Jeśli mamy do czynienia z bezsennością nieorganiczną, to bez względu na to czy jest ona współwystępującą chorobą, czy pierwotną leczeniem o skuteczności potwierdzonej badaniami, jest terapia poznawczo-behawioralna bezsenności (więcej w kolejnym wpisie).
Beata Krakowska
Literatura
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD – 10 (2000) Kraków-Warszawa: „Vesalius”
Weiss T. (2006) Dobry sen Monachium: Wydawnictwo MAK
Wichniak A. (2015) Higiena snu. Jak zadbać o zdrowy sen?