727 478 424

terapiapb@wp.pl

Kilka słów o baby blues i depresji poporodowej

Kilka słów o baby blues i depresji poporodowej

Jak możemy często usłyszeć, ciąża to nie choroba, jednak stan błogosławiony i czas bezpośrednio
po narodzinach dziecka dla kobiety i jej najbliższego otoczenia niekiedy niesie zdumienie ogromem i rodzajem zmian zachodzących w rodzącej. Mają one nie tylko wymiar fizyczny ale i psychiczny, duchowy. Zmiany, o których chciałabym pokrótce poniżej wspomnieć aby uczynić je czymś bardziej zrozumiałym,
w części unaturalnić – to zmiany nastroju.

Baby blues określany przygnębieniem poporodowym czy „depresją trzeciego dnia”,wiąże się z nagłą zmianą nastroju u części kobiet (wg Amerykanów u 50-80 %). Przyjmuje się, iż stanowi on wynik zmian hormonalnych zachodzących w organizmie „świeżej matki”-tzw. „burzy hormonów” przypadających najsilniej zazwyczaj między 3-5 dniem po porodzie. Polega on na: „spadku poziomu estrogenów i progesteronu, wzrostu poziomu prolaktyny” (Koszewska I., 2010,
s. 65). Przeważnie ustępuje sam po kilku dniach, kiedy dochodzi do stabilizacji poziomu hormonów
w organizmie matki i wejdzie ona już w nowy, codzienny rytm funkcjonowania z dzieckiem.    Przygnębienie poporodowe przejawia się m. in. obniżonym nastrojem, licznymi rozrzewnieniami, drażliwością, labilnością emocjonalną, trudnościami ze snem, pogorszeniem/brakiem apetytu, wzmożoną wrażliwością dotyczącą własnej osoby. Kobiety same zdziwione są, często nie potrafią zrozumieć sprzeczności odczuwanych uczuć – radości i smutku. Stresują się początkowymi trudnościami
w karmieniu, opiece nad dzieckiem. Stan ten nie wymaga jednak żadnej specjalistycznej pomocy. Jedyną konieczną rzeczą aby przejść przez ten stan i powrócić do pełni macierzyńskiej radości, jest okazanie „świeżej matce” wsparcia. Tak niewiele i aż tyle ze strony jej najbliższego otoczenia (męża, rodziców, przyjaciół, personelu medycznego, itd.) stanowi nieocenioną pomoc. Zrozumienie, dobra rada, pomoc w opiece nad dzieckiem, docenienie czasem niezdarnych poczynań, akceptacja – to tylko tyle ale czasem nieosiągalne aż tyle od niekiedy jedynie oceniającego otoczenia.

U ok 20 % kobiet baby blues, może jednak przejść w depresję poporodową.

Depresja poporodowa rozwija się u ok 10-15 % kobiet. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest najwyższe w okresie 4-8 tygodni od porodu. Swą największą intensywność osiąga zaś 3-6 miesięcy później. Największe jest ryzyko jej wystąpienia u tych matek, które wcześniej chorowały na depresję bądź depresję poporodową.                                                                                    W jej rozwoju podkreśla się podobnie zmiany hormonalne zachodzące po porodzie – „zmiany stężenia hormonów żeńskich, lecz również obniżenie aktywności układu serotoninowego i nadaktywności osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej” (Koszewska I., 2010, s. 67).Istotne znaczenie mają też przyczyny psychologiczne – trudności w pełnieniu roli matki, związane z własnym ciałem i atrakcyjnością po ciąży, przemęczenie czy brak wsparcia ze strony ojca dziecka, rodziny – wpływające niekorzystnie na jej obraz siebie, nastrój. Do najczęstszych objawów depresji poporodowej zalicza się:

– płaczliwość i głębokie przygnębienie;

– zaburzenia koncentracji;

– trudności w podejmowaniu decyzji;

– drażliwość;

– spadek libido;

– wyraźny lęk o zdrowie dziecka;

– negatywne myślenie o sobie;

– przekonanie o braku predyspozycji do bycia matką;

– zaburzenia snu;

– myśli o samobójstwie;

– myśli o wyrządzeniu krzywdy dziecku (Koszewska I., 2010, ss. 69-70).

Ich skutkiem często jest zaniedbywanie opieki nad dzieckiem, wycofanie z rozmów, relacji z bliskimi. Wciąż zdarza się jeszcze, że jakaś „życzliwa osoba” z otoczenia podsumuje je zwykłym lenistwem czy byciem „wyrodną matką”. Tym czasem mamy do czynienia z chorobą, która wymaga podjęcia specjalistycznego leczenia lekami przeciwdepresyjnymi i/bądź podjęcia psychoterapii. Kobieta, u której się ona rozwinęła niezaprzeczalnie zaś potrzebuje zrozumienia i wsparcia (fizycznego, psychicznego).

Sporadycznie u kobiet w okresie poporodowym ujawnia się psychoza poporodowa(ok. 1-2/1000). Pod ta nazwą kryć się mogą różne zaburzenia, którym towarzyszą objawy wytwórcze (omamy, urojenia). Zazwyczaj uaktywnia się do 2 tygodni od porodu. Częściej dotyka kobiety chorujące już przed ciążą.

Więcej szczegółów dotyczących powyższych stanów mogących wystąpić u kobiet w okresie poporodowym,
np. w cytowanej pozycji.

Beata Krakowska

 

Koszewska I. (2010) O depresji w ciąży i po porodzie Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL