Zaburzenia funkcji poznawczych – otępienie
Poza naturalnym słabnięciem niektórych funkcji poznawczych u seniorów (np. zdolności uczenia się, pamięci świeżej), u niektórych z nich możemy mieć do czynienia z nasileniem danych trudności z powodu procesów chorobowych, zachodzących w mózgu, układzie nerwowym. Mówimy wtedy o rozwoju otępienia. Najczęściej występującą chorobą zwyrodnieniową jest choroba Alzheimera. Na dalszych miejscach pod względem epidemiologii pojawia się choroba Parkinsona. Oczywiści chorób, w których przebiegu mamy do czynienia z rozwijającym się otępieniem mamy znacznie więcej. Poniżej jednak pokrótce wspomnę o nadmienionych powyżej, jako najczęściej i najłatwiej dostrzegalnych w naszym otoczeniu.
CHOROBA ALZHEIMERA
– to pierwotnie zwyrodnieniowa choroba mózgu. „Polega na zaniku komórek nerwowych i ich połączeń, który jest spowodowany odkładaniem się w tkance mózgowej białek o patologicznej strukturze (beta-amyloidu, tau i
alfa-synukleiny)” (Antoniak D., w: Sławek J., 2010, s. 16). Jej przejawem jest otępienie – m. in. utrata zainteresowania otoczeniem, nasilające się trudności z pamięcią, pojawiający się brak poczucia czasu oraz miejsca. Występują zaburzenia zachowania. Chory nie jest w stanie prawidłowo samodzielnie funkcjonować
w codziennym otoczeniu.
Do tej pory nie odkryto substancji ani czynnika biologicznego (markera) choroby Alzheimera, dlatego nie można postawić pewnego przyżyciowego jej rozpoznanie. Pewnej diagnozy można dokonać jedynie na podstawie badania sekcyjnego.
Diagnoza przyżyciowa stawiana jest przed wszystkim na podstawie objawów klinicznych (za: Antoniak D., w: Sławek J., 2010).
CHOROBA PARKINSONA
-to jedna z najczęściej spotykanych „chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego”.
Odpowiednio dobrane leczenie pozwala cierpiącym na nie osobom zachować sprawne codzienne funkcjonowanie przez wiele lat.
W największym stopniu za pojawienie się objawów choroby Parkinsona odpowiada „postępujące uszkodzenie i zanik komórek nerwowych w części mózgu zwanej istotą czarną”, produkującej dopaminę (Gajos A., w: Sławek J., 2010, s. 1). Spadek produkcji, a co za tym idzie – zawartości danej substancji w mózgu – skutkuje jej objawami ruchowymi.
Chorobę Parkinsona diagnozuje lekarz (neurolog) na podstawie badania klinicznego. Kryteria diagnostyczne, których spełnianie jest niezbędnym do jej rozpoznania to:
– spowolnienie ruchowe;
– 1 z następujących:
– sztywność mięśniowa;
– drżenie spoczynkowe;
– zaburzenia stabilności postawy ciała (niespowodowane zaburzeniami widzenia, czynności błędnika, móżdżku bądź czucia ułożenia).
Istnieją też kryteria dodatkowe świadczące o występowaniu u osoby choroby Parkinsona (za: Gajos A., w: Sławek J., 2010).
Bibliografia:
Sławek J. (2010) Mam chorobę Parkinsona Gdańsk, Wydawca: Via Medica sp. z o o.
Parnowski T. (2010) Choroba Alzheimera Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL