- Cel terapii stanowi zidentyfikowanie problemu a następnie wskazanie na niego antidotum. Pacjent i terapeuta wspólnie podejmują decyzję dotyczącą celu terapii po czym w jej procesie omawiają sposoby dochodzenia do danego celu oraz ujawniające się problemy.
- Psychoterapeuta poznawczo-behawioralny odwołuje się do koncepcji wyjaśniającej genezę nawyków pacjenta w myśleniu i zachowaniu powodujących aktualne trudności w jego funkcjonowaniu. Dobiera techniki terapeutyczne spójne z danym rozumieniem (konceptualizacją) problemu.
- „Terapeuta poznawczy skupia się na teraźniejszości, sięgając do przeszłych doświadczeń, jeśli mogą one pomóc w zrozumieniu bieżącego funkcjonowania pacjenta i przewidywaniu jego przyszłych zachowań”. Nie uznaje jednak przeszłości za czynnik determinujący. „W terapii poznawczo-behawioralnej istotna jest poprawa aktualnego i przyszłego funkcjonowania. (…) Rozpoznanie i zrozumienie powodów trudności oraz omówienie doświadczeń, w których toku pacjent nauczył się określonego sposobu myślenia i reagowania, jest ważnym elementem terapii (ss.86-87)”. Nie wystarcza jednak do zmiany obecnych zachowań, prowadzącej do podwyższenia jakości jego aktualnego życia.
- W trakcie początkowych spotkań terapeutycznych ustalany jest czas terapii, częstotliwość i długość sesji oraz cele terapii i kolejność ich realizacji. Każda sesja ma zaś stałe elementy.
- Stworzenie przymierza terapeutycznego – relacji pomiędzy pacjentem i terapeutą, stanowiącej bezpieczne środowisko do testowania i wprowadzania zmian w sposobie myślenia, zachowaniach, emocjach. Choć nie jest ono traktowane jako samodzielny czynnik terapeutyczny.
- Współpraca pacjenta i terapeuty, aktywność obu stron, której efektem jest rozwiązanie problemu oraz spadek wiążącego się z nim cierpienia.
- Psychoedukacja – przekazanie pacjentowi w przystępny sposób „wiedzy dotyczącej diagnozy, natury zaburzenia, wpływu czynników biologicznych, stresorów i typowych objawów” oraz omówieniu „ w kontekście problemu pacjenta – zależności pomiędzy myślami a emocjami, zachowaniami i stanem wzbudzenia autonomicznego, układu nerwowego oraz roli zniekształceń i schematów poznawczych w nasileniu problemów w funkcjonowaniu” (s. 88).
- Stosowanie technik terapeutycznych dopasowanych są do specyfiki zaburzenia, problemu pacjenta.
- Ograniczenie w czasie. – „W zależności od diagnozy i problemu pewne formy terapii będą należały do krótkoterminowych (krótszych niż rok), inne zaś do podzielonych na etapy, ale długoterminowych. Wspólną ich cechą jest koncentracja na osiągnięciu zaplanowanego celu i rozwiązanie problemu określonego na każdym z etapów terapii” (s.89).
Bibliografia
Popiel A., Pragłowska E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Warszawa Wydawnictwo Paradygmat.
